Δευτέρα 19 Αυγούστου 2019

Στον Γκουαλντακιβίρ του Λόρκα

Μια υπόμνηση της μελοποιημένης ποίησης του Λόρκα που μας μεγάλωσε.
Εδώ ο ποιητής Νίκος Καββαδίας γράφει τον δικό του Federico Garcia Lorca (19 Μαίου 1945) μελοποιημένο από τον Θάνο Μικρούτσικο (δίσκος “Ο Σταυρός του Νότου”, 1979) με το Γιάννη Κούτρα να το τραγουδά.
Το 1948, στην Ελευσίνα, θα γράψει ο Νίκος Εγγονόπουλος το δικό του ποίημα, αφιερωμένο στη δολοφονία του Λόρκα.
Επέτειος της δολοφονίας του σήμερα. 19 Αυγούστου 1936.

Frederico Garcia Lorca  

Poeta en Nueva York

Με αφετηρία το Take this Waltz του Leonard Cohen που εκδόθηκε από τον ίδιο τον Κοέν το Σεπτέμβριο του 1986 στο Παρίσι, με αφορμή την επέτειο για τα τα 50 χρόνια από το θάνατό του ποιητή, τη δολοφονία του, η CBS εκδίδει λίγο αργότερα στο 1986, με πρωτοβουλία του Manolo Diaz,  το album Poets in New York.
Εδώ παραθέτω τη μία πλευρά του δίσκου, με έξι από τα εννιά μελοποιημένα ποιήματα από τη συλλογή του Federico Garcia Lorca "Poeta en Nueva York".από διάφορους μουσικούς της εποχής, Περιλαμβάνεται και Θεοδωράκης, Georges Moustaki.
Τα ποιήματα αυτά πιθανόν να άρχισαν να γράφονται κατά τη διάρκεια ή μετά την επίσκεψη του Λόρκα στη Νέα Υόρκη (για λίγο φοιτητής στο Κολούμπια), Ιούνιο του 1929 με Μάρτιο του 1930, και μετά να συνεχίστηκε η γραφή τους και στην επίσκεψή του στην Κούβα, όπου έδωσε μια διάλεξη για την ποίηση. .Όπως και νά ναι Ιούνιο του 1930 επέστρεψε στην Ισπανία.
Τα ποιήματα όμως δημοσιεύτηκαν το 1940 , αρχικά στο Μεξικό και τις Η.Π.Α., λόγω της λογοκρισίας του Φρανκικού καθεστώτος.
Στο δίσκο συμμετέχουν επίσης Andion, David Broza, Angelo Branduardi, Pepe and Paco de Lucia, Manfred Maurenbrecher, Victor Manuel, Lluis Llach, Donovan, Chico Buarque, and Raimundo Fagner.

Ο Λέοναρντ Κοέν μετέφρασε το "Little Viennese Waltz" του Λόρκα, και έτσι έγινε το Take This Waltz..
Ήταν επομένως στη Νέα Υόρκη ο Λόρκα τον Οκτώβριο του 1929 που συνέβη το Κραχ.
Ο ποιητής καταθέτει την εντύπωση του Νέου Κόσμου επάνω του. Θεωρείται ένα ή και το σημαντικότερο έργο του Λόρκα (5 Ιουνίου του 1898-19 Αυγούστου του 1936)

Poets in New York 

Τετάρτη 14 Αυγούστου 2019












 Max Ernst, "La Vierge corrigeant l’enfant Jésus devant trois témoins : André Breton, Paul Eluard et le peintre", 1926. Huile sur toile, 196 × 130 cm. Museum Ludwig, Cologne.


 (2013, PROLITTERIS, ZURICH / PHOTO PETER WILLI / ARTO)

Δευτέρα 12 Αυγούστου 2019

Πως μπορεί να είναι τα 200 χρόνια από την Επανάσταση του 1821

Νομίζω ότι χρειάζεται να αγαπήσουμε την ιστορία μας με την έννοια που το κάνουμε αρκετοί για την οικογενειακή μας ιστορία. Ξέρουμε και αποδεχόμαστε πράγματα καλά και άσχημα, γιατί αυτό το χ οικογενειακό μας σύστημα μας έχει φέρει στον κόσμο, είναι οι ρίζες μας. Δεν σημαίνει ότι πρέπει να το ωραιοποιούμε , αλλά να το κατανοούμε, να το αγαπήσουμε με αυτήν την έννοια, ότι είναι κομμάτι μας. 
Εμείς όμως επιλέγουμε τη ζωή μας. Εμείς κάποια κομμάτια αυτής της οικογενειακής μας ιστορίας ίσως τα αντιμετωπίσουμε με συγκατάβαση, άλλα πρέπει να τα αφήσουμε πίσω μας, άλλα θα συντροφέψουν και εμάς. 
Πολύ θα ήθελα να το βρούμε αυτό και στην ιστορία το μάθημα, την επιστήμη, τη γνώση. Μαζί με το " πνεύμα δίκαια κριτικό και έντιμα αυτοκριτικό" με τα οποία εύχεται να εορτάσουμε αυτήν την επέτειο ο Παντελής Μπουκάλας στο άρθρο του στην Καθημερινή (Απόψεις, 06/08/2019) δίνω έμφαση και σε αυτή την έννοια της αγάπης και αυτογνωσίας, της κατανόησης του ιστορικού παρελθόντος. Να το εντάξουμε επίσης το γεγονός της ελληνικής επανάστασης στο βαλκανικό, ευρωπαίκό και παγκόσμιο πλαίσιο, τη συγκυρία. 
 Να μιλήσουμε για ερμηνείες, συγκρουόμενες, συμπληρωματικές. Να μιλήσουμε για την ιστορία. Γεγονότα και ερμηνείες. 
Και αβίαστα έτσι θα υπάρξει ενότητα κι επικέντρωση πάνω στη μελέτη, πάνω στο διάλογο , στις διαφωνίες. Στα σχολεία, τα πανεπιστήμια, τις τηλεοράσεις, τα ράδια, το διαδίκτυο, τις συζητήσεις, την τέχνη, τα βιβλία. 

Ας ελπίσουμε ότι θα αντέξει η αναζήτηση της αλήθειας, με την όποια σχετικότητα αλλά και εγκυρότητα η επιστήμη της ιστορίας αναδεικνύει, ας ελπίσουμε ότι θα βρει τρόπο να προβάλει η αυθεντικότητα ονείρων , βιωμάτων, αναζητήσεων.. Ότι θα υπερασπιστούμε αφηγήσεις που κρατάνε και την περπατησιά του Θεόφιλου, και το πείσμα του Παναγιώτη Κονδύλη, και την ψηλάφιση της οθόνης από το Διονύση Σαββόπουλου, και τα απομνημονεύματα του Φωτάκου, και του Μακρυγιάννη, με το μαστορόπουλο Σεφέρη πίσω του αενάως να μουρμουρίζει, να παραπονιέται, να ζουλεύει, και να επιχειρεί, και τα ακαταλαβίστικα απλά του Κολοκοιτρώνη, και άλλα. Σύγχρονα και παλιά, και στα σκαριά ακόμα, όπως είπε  και ο βουλευτής Νίκος Βούτσης (5 Αυγούστου 2019, συζήτηση στη Βουλή για το νομοσχέδιο για το επιτελικό κράτος) υπερασπιζόμενος την πολυμορφία του ιστορικού λόγου, και κάνοντας έκκληση να αφεθεί η δημόσια ιστορία να αναδείξει την ποικιλία και τη ζωντανή της δράση στη μνήμη αλλά και  στην κρίση για το παρόν και το μέλλον. 
Να μην αφήσουμε να πάρουν το πάνω χέρι αυτοί  που αναζητούν βράχους για να σκοτώσουν πηγές ποταμών.
 Όπως έφυγε λοιπόν ο Σεφέρης την ημέρα εκείνη του Ευαγγελισμού του 1971 και πήγε στο Σούνιο, ή καλύτερα, πιο πιστά για ό, τι ίσως μας περιμένει,  όπως έψαχνε ο παππούς να νοιώσει την Έξοδο, στην αναπαράστασή της στο Μεσολόγγι , και δεν το κατάφερνε μέχρι που άκουσε τον τυφλό διακονιάρη, που έπαιζε λύρα καθισμένος καταγής στο δρόμο να λέει το μοιρολόι της Εξόδου, και είπε "έτσι ήτανε " στον μικρό του εγγονό, αφού άκουσε το τραγούδι όρθιος, βουβός και κλαίγοντας. 
Ήτανε Δεκέμβριος του 1911 που έγραψε ο Γιάννης Βλαχογιάννης αυτό το μικρό διήγημα. Έναν αιώνα πριν, ακριβώς! 
Ε, σκεφθείτε τώρα που κάθε βίωμα έχει χαθεί στις πίσω μας σελίδες, κάθε μάρτυρας της εποχής έχει προ πολλού πεθάνει. Θα πρέπει να τα καταφέρουμε με άλλα εργαλεία. Και να τα καταφέρουμε καλά!